Co to jest druk offsetowy? Na czym polega i jak działa?
Doskonałość w każdym szczególe, niezrównana precyzja i niezliczone możliwości. Właśnie tak można opisać druk offsetowy, który od dziesięcioleci wyznacza najwyższe standardy w branży poligraficznej. Co to konkretnie jest, jak działa i do czego służy? Zapoznaj się z poniższym artykuł i odkryj tajniki tej wyjątkowej metody, poznając jej zalety i szerokie zastosowanie!
Zasada działania druku offsetowego
To rozwiązanie bazuje na pośrednim sposobie przenoszenia obrazu z płyty drukowej na papier. Zamiast bezpośredniego nanoszenia farby na podłoże obraz najpierw przenoszony jest z płyty drukowej na gumowy cylinder zwany też offsetowym. Następnie trafia na papier za pośrednictwem cylindra dociskowego.
Kluczowymi elementami maszyny pracującej w tej technologii są zatem 3 cylindry:
- płytowy, na którym zamocowana jest płyta drukowa z obrazem,
- gumowy, który odbiera farbę z płyty,
- dociskowy, do którego dociskany jest papier w celu przeniesienia obrazu.
Taka metoda pośredniego przenoszenia farby umożliwia uzyskanie bardzo wysokiej jakości i ostrości wydruku. Obraz trafia na papier z gumowego cylindra, co zapewnia równomierne i precyzyjne pokrycie.
Zastosowanie cylindra gumowego znacząco wydłuża również żywotność płyt drukowych, ponieważ pozostają nienarażone na bezpośrednie tarcie podczas kontaktu z papierem. To przekłada się na możliwość wykonania dużych nakładów bez konieczności częstej wymiany płyt. Maszyny offsetowe osiągają bardzo wysoką wydajność, pozwalając na druk nawet 18 000 arkuszy na godzinę przy zachowaniu doskonałej jakości.
Zalety druku offsetowego
Niezrównana jakość odwzorowania obrazu i tekstu to podstawowa zaleta omawianej technologii. Dzięki pośredniemu przenoszeniu farby z płyty na gumowy cylinder, a następnie na papier obraz jest nadrukowany w sposób niezwykle precyzyjny i ostry. Gwarantuje to doskonałe odwzorowanie nawet drobnych detali oraz atrakcyjną, głęboką kolorystykę.
Kolejną zaletą druku offsetowego jest możliwość drukowania na różnorodnych podłożach, takich jak np.:
- papier,
- tektura,
- plastik,
- folia.
Maszyny działające z użyciem tej technologii z łatwością radzą sobie zarówno z materiałami porowatymi, jak i gładkimi. Daje to szerokie możliwości zastosowań w druku – od materiałów promocyjnych i opakowań po książki i czasopisma. Ponadto żywotność płyt drukowych umożliwia wykonanie wielu tysięcy odbitek bez konieczności ich częstej wymiany.
Nie bez znaczenia pozostaje bogata paleta dostępnych farb. Obok standardowych farb CMYK w druku offsetowym stosuje się farby specjalne, np. metaliczne, fluorescencyjne czy z efektami wizualnymi. Umożliwia to tworzenie atrakcyjnych i przyciągających uwagę materiałów promocyjnych, opakowań czy wydawnictw.
Rodzaje maszyn offsetowych
Jest to zróżnicowana grupa urządzeń przeznaczonych do realizacji wielu zadań. W zależności od przeznaczenia, formatu, sposobu podawania papieru i liczby kolorów wyróżnia się kilka podstawowych typów maszyn do druku offsetowego. Najpowszechniejszy podział obejmuje rozróżnienie urządzeń arkuszowych i zwojowych.
Rozwiązania arkuszowe działają na zasadzie podawania pojedynczych arkuszy papieru na cylinder dociskowy. Zapewniają najwyższą precyzję pracy, umożliwiając jednoczesne zadrukowywanie obu stron arkusza. Znajdują zastosowanie w offsetowym druku wysokonakładowym wydawnictw, materiałów promocyjnych czy opakowań. Przykładami urządzeń arkuszowych są Roland Favorit RF01 czy Ryobi 4-kolorowe.
Z kolei maszyny zwojowe zasila się zwojami papieru. Osiągają one ogromną wydajność, generując nawet ponad 20 000 arkuszy na godzinę. Wykorzystuje się je głównie w produkcji gazet, czasopism i katalogów. Wśród urządzeń zwojowych wyróżnia się modele chłodne i termiczne. Te pierwsze przeznaczone są do offsetowego druku na papierze niepowlekanym, podczas gdy termiczne drukują na podłożach powlekanych.
Proces drukowania offsetowego
Maszyna stanowi złożony mechanizm, w którym obraz z płyty drukowej przenoszony jest w kilku etapach. Proces rozpoczyna się od cylindra płytowego, na którym zamontowana jest płyta offsetowa z obrazem. Cylinder ten pokrywa się farbą, jednocześnie nanosząc na płytę roztwór nawilżający, który tworzy hydrofilną powłokę na obszarach niewrażliwych na farbę i zapobiega zaciekaniu.
Następnie obraz z płyty przenoszony jest na cylinder offsetowy, nazywany także cylindrem gumowym lub cylindrem raklowym. Odbywa się to przez bezpośrednie zetknięcie obu cylindrów. Farba przylega do obszarów niepokrytych wodą, tworząc lustrzane odbicie obrazu na cylindrze gumowym. Ten etap pozwala na dokładne odwzorowanie nawet najdrobniejszych szczegółów.
Ostatnim elementem całego procesu jest transfer obrazu z cylindra gumowego na podłoże, np. papier lub tekturę. Służy do tego cylinder dociskowy, który pod dużym naciskiem przenosi obraz na arkusz. Dzięki temu możliwe jest równomierne pokrycie farbą, zapewniające wysoką jakość druku offsetowego. Cylinder dociskowy może również przemieszczać się w poziomie, aby precyzyjnie nakładać kolejne kolory.
W trakcie drukowania niezbędna jest stała kontrola jakości i regulacja maszyny służącej do druku. Operatorzy offsetowi monitorują proces, sprawdzając gęstość farby, równomierność pokrycia oraz precyzję nakładania kolorów. Kluczowe znaczenie ma właściwe nawilżenie płyty oraz odpowiednia lepkość farby. Zapewnia to doskonałą jakość wydruku, wyrazistość obrazu oraz brak zacieków czy smug.
Zastosowania druku offsetowego
Ta technologia znajduje szerokie zastosowanie w produkcji materiałów wymagających najwyższej jakości odwzorowania barw i detali. Spośród najpopularniejszych obszarów jej wykorzystania można wymienić offsetowy druk:
- książek,
- czasopism,
- gazet,
- katalogów,
- folderów reklamowych,
- opakowań.
Według danych firmy analitycznej Smithers, w 2021 roku rynek druku offsetowego sięgnął wartości 87,5 miliardów dolarów, co stanowi niemal połowę globalnego rynku poligraficznego.
Wydawnictwa książkowe i prasowe stanowią jeden z kluczowych segmentów branży. Precyzja oraz wysoka wydajność tej technologii umożliwiają druk wielomilionowych nakładów gazet, czasopism i książek przy zachowaniu doskonałej jakość obrazu i tekstu. Szacuje się, że w najbliższych latach druk offsetowy będzie odpowiadał za produkcję około 85% wszystkich wydawnictw prasowych na świecie.
Ta technologia odgrywa ważną rolę także w sektorze materiałów reklamowych i promocyjnych. Wysoka rozdzielczość oraz bogata paleta kolorów pozwalają tworzyć atrakcyjne wizualnie ulotki, broszury, katalogi i foldery. Wyjątkowe efekty uzyskiwane są dzięki zastosowaniu specjalnych farb, np. metalicznych czy fluorescencyjnych. Branża opakowaniowa stanowi kolejny filar druku offsetowego. Możliwość drukowania na różnorodnych podłożach, takich jak tektura, folia czy plastik, sprawia, ta technologia świetnie sprawdza się w produkcji opakowań spożywczych, kosmetycznych i przemysłowych.
Niezastąpiony druk offsetowy
Jak widać, omawiana metoda jest wyjątkowo precyzyjna i wszechstronna, zapewniając najwyższą jakość wydruków. Dzięki niej możliwe staje się tworzenie atrakcyjnych wizualnie książek, czasopism, materiałów promocyjnych czy opakowań, które przyciągają uwagę odbiorców. Chociaż od lat pojawiają się nowsze techniki, wciąż niezastąpiony w branży poligraficznej pozostaje właśnie druk offsetowy. Wiedząc, co to jest i do czego służy, łatwiej docenić jego zalety.